Le SVE, une expérience européenne
La EMS, Eŭropa sperto
Séjour ou stage à l'étranger, l'expérience au-delà des frontières est une mention bienvenue sur le CV. Entre découverte de l'Europe et des autres, apprentissage des langues et de la vie en société, le SVE est une des écoles de l'Europe. Reportage à l'institut Hartheim de Linz avec des jeunes Européens.
L'avenir n'appartient plus à ceux qui se lèvent tôt, mais de préférence à ceux qui partent tôt... et loin. Vivre à l'étranger, découvrir une langue étrangère, une culture différente et y apprendre aussi bien un nouveau mode de vie que de nouvelles méthodes de travail est bien plus enrichissant. Aujourd'hui indispensable, sinon obligée, l'expérience hors frontières se décline sous plusieurs formes: stages, contrats d'apprentissage, échanges Erasmus mais également sous forme de volontariat. Le Service Volontaire Européen (SVE) fait partie de ces façons d'apprendre l'Europe.
Grichini, jeune française de 24 ans, a étudié la comptabilité. Loin d'être passionnée par les ambiances de bureau, ses envies sont ailleurs avant de découvrir le SVE. "J'avais envie de contacts humains, faire un métier où on voit des gens, se souvient-elle. Et puis, j'avais envie d'apprendre une langue étrangère autre que l'anglais."
Elle cherche et se décide. Ce sera l'allemand et Linz, en Autriche.
Eksterlanda restado aŭ staĝo, sperto trans la limoj estas alte taksata en kariertabelo. Malkovro de Eŭropo aŭ de aliuloj, lernado de lingvoj kaj de la ensocia vivo, la Eŭropa Memvola Servo estas unu el la lernejoj pri Eŭropa identeco. Reporteraĵo en la instituto Hartheim de Linz kun junaj Eŭropanoj.
La estonto ne plu apartenas al tiuj, kiuj frue ellitiĝas, sed prefere al tiuj, kiuj frue foriras... kaj malproksimen. Vivi eksterlande, malkovri fremdan lingvon, malsaman kulturon kaj tie lerni novan vivmodon tiom, kiom novajn labormetodojn, estas multe pli instrue. Hodiaŭ nepre necesa, krom deviga, la eksterlanda sperto prezentiĝas laux pluraj formoj: staĝoj, metilernadaj kontraktoj, interŝanĝoj "Erasmus"
, sed ankaŭ laŭ formo de memvola engaĝiĝo. La Eŭropa Memvola Servo (EMS) estas unu el tiuj manieroj lerni Euŭropon.
Grichini [Griŝini], juna 24-jaraĝa francino, studis kontotenadon. Tute ne pasiata de oficeja etoso, ŝiaj deziroj estas aliaj antaŭ ol malkovri EMS. "Mi deziris homajn kontaktojn, fari metion, en kiu oni vidas homojn, ŝi memoras. Plie, mi deziris lerni alian lingvon ol la anglan."
Ŝi serĉas kaj decidiĝas. Estos la germana kaj Linz, en Aŭstrio.
Linz, bourgade tranquille à 200 kilomètres au nord-est de Vienne, non loin des Alpes, possède un institut pour handicapés. Une quinzaine de volontaires européens y travaillent. De la toilette aux cours de lecture et d'activités artistiques, ils sont à l'écoute des handicapés. Fournissant vingt à trente heures de travail hebdomadaire, ils s'arrangent entre eux pour les horaires. Ils ne sont pas payés, mais nourris, logés, blanchis et reçoivent 350 € d'argent de poche par mois. "350 €, c'est déjà bien. En plus, on n'a pas besoin de dépenser, vu qu'on a tout ici"
, se réjouit Anne-Sophie, jeune volontaire française de 19 ans.
Linz, kvieta urbeto 200 kilometrojn nordoriente de Vieno, proksime al Alpoj, havas edukejon por handikapuloj. Dekkvino da eŭropaj memvarbitoj tie laboras. En tualetado, en kursoj pri legado kaj pri artaj faradoj, ili zorgaŭskultas la handikapulojn. Provizante dudek ĝis tridek laborhorojn semajne, ili interkonsentas pri la horaroj. Ili ne estas pagataj, sed nutrataj, enloĝataj, kun vestaĵoj lavataj kaj ricevas 350 € da poŝmono monate. "350 €, ja sufiĉas. Krome, oni ne bezonas elspezi, konsiderante, ke oni havas ĉion ĉi tie"
, ĝojas Anne-Sophie [ansofi], juna 19-jaraĝa franca memvarbitino.
"Une expérience hors du commun"
Pour la plupart jeunes Européens ou ressortissants de pays bientôt membres, ils sont heureux d'être là et estiment vivre "une expérience hors du commun"
qu'ils ne changeraient pour rien au monde. Allemands, Grecs, Français, Hongrois et même Egyptiens ou Palestiniens, ils ne cessent de raconter leur expérience. "Quand on arrive, ce n'est pas évident de communiquer, alors on se débrouille, on parle avec les mains, raconte Zsofia, Hongroise de 25 ans. Mais on apprend au fur et à mesure, avec le travail et les cours."
Autriche oblige, c'est plus en allemand qu'on parle ici. Le SVE fournit les cours de langue et la semaine de travail se passe en allemand. Ce qui n'empêche pas de faire quelques entorses au règlement et d'apprendre des mots de la langue des copains.
"Eksterordinara sperto"
Plejparte junaj Eŭropanoj aŭ anoj de aniĝontaj landoj, ili feliĉas esti ĉi tie kaj opinias travivi "eksterordinaran sperton", kiun ili interŝanĝus kontraŭ nenio en la mondo. Germanoj, grekoj, francoj, hungaroj kaj eĉ egiptoj aŭ palestinanoj, ili senĉese rakontas sian sperton. "Kiam oni alvenas, ne facilas komuniki, oni do elturniĝas, oni parolas per la manoj, rakontas Zsofia [Sofia], 25-jaraĝa hungarino. Sed oni laŭgrade lernas per la laboro kaj la kursoj."
Memkompreneble en Aŭstrio, oni ĉi tie parolas plejofte en la germana. La EMS provizas la lingvokursojn kaj la laborsemajno estas plenumata en la germana, kio ne malebligas iom malrespekti la regularon kaj lerni vortojn el la lingvoj de la kunuloj.
S'intéresser aux autres
Ahmed, l'égyptien du groupe, parle peu et a les yeux rieurs. Non pas qu'il n'ait rien à dire, mais il aime bien écouter ce que les gens ont à dire. Ça l'intéresse. C'est tout le secret du programme, s'intéresser aux autres.
Officiellement né en 1998, le SVE a pour but d'encourager les partenariats européens et le développement d'activités non lucratives, tels que l'animation pour les enfants, l'aide aux personnes en difficulté, mais aussi la préservation de l'environnement ou encore l'humanitaire. Tout cela en offrant la possibilité aux jeunes entre 18 et 25 ans de goûter à une vie européenne dans un pays de l'Union, d'apprendre une langue et mieux se préparer à la vie active en se responsabilisant davantage. Le système est plutôt bien rôdé et le jeune bien entouré. Un service d'envoi gère la préparation et le départ; quant au service d'accueil, il prend en main l'arrivée et le séjour. Sur place, les volontaires ont un tuteur.
Interesiĝi pri la aliaj
Ahmed, la ĉikunulara egipto, malmulte parolas kaj havas ridantajn okulojn. Ne ĉar li havas nenion por diri, sed li ja ŝatas aŭskulti tion, kion la homoj havas por diri. Tio interesas lin. Tie kuŝas la tuta sekreto de la programo, interesiĝi pri la aliaj.
Oficiale naskiĝinta en 1998, la EMS celas kuraĝigi la eŭropajn partneradojn kaj la disvolviĝon de senprofitaj agadoj, kiaj porinfana animado, helpado al homoj en malfacileco, sed ankaŭ antaŭgardado de la medio kaj eĉ filantropio. Ĉio ĉi dume proponas al junuloj inter 18- kaj 25-jaraĝaj eblon gustumi Eŭropan travivadon en lando de la Unuiĝo, lerni lingvon kaj pli bone pretiĝi por profesia aktivado pli forte memresponsuliĝante. La sistemo estas sufiĉe bone polurita kaj la junulo bone ĉirkaŭata. Forir-servo administras la preparadon kaj la foriron, dum la akceptoservo prizorgas la alvenon kaj la restadon. Surloke la memvarbitoj havas zorganton.
À Linz, c'est Imre Benedics. "C'est notre papa à tous"
lance d'une seule voix les volontaires. Amusant et amusé, il les aide au quotidien et les écoute aussi. À cause des procédures compliquées, Hamsa a attendu son visa deux ans. Mais Imre s'est battu comme un diable pour qu'il puisse venir.
En Linz, estas Imre Benedics. "Estas ĉies paĉjo nia"
la memvarbitoj unuvoĉe ekdiras. Amuzanta kaj amuzata, li helpas al ili por la ĉiutagaĵoj kaj ankaŭ zorgaŭskultas ilin. Pro la komplikaj proceduroj, Hamsa atendis sian vizon dum du jaroj. Sed Imre batalegis, por ke li povu veni.
Choisir un métier sans savoir
Anne-Sophie est pragmatique. Elle ne comprend pas le système éducatif. "On te demande d'étudier et de choisir TON métier. Mais si tu n'as rien essayé, comment tu peux savoir ce qui te plaît ou pas ?"
Résultat, elle est venue à Linz pour avoir une expérience "pratique"
avant de reprendre des études plus "théoriques"
. Si elle a choisi le SVE en Autriche, c'est aussi pour apprendre l'allemand, car sa famille est d'origine suisse. "Ils parlent souvent allemand et j'ai du mal à comprendre."
À 23 ans, Maria, l'artiste peintre grecque, vient de finir ses études et considère que "l'Europe est un continent extraordinaire, parce qu'en si peu de place on trouve énormément de cultures différentes."
Senscie elekti metion
Anne-Sophie estas pragmata. Ŝi ne komprenas la eduk-sistemon. "Oni petas de vi studi kaj elekti VIAN metion. Sed se vi provis nenion, kiel vi povas scii, kio plaĉos al vi aŭ ne ?"
Jen la rezulto : ŝi venis al Linz por ricevi "praktikan"
sperton antaŭ ol rekomenci pli "teorian"
studadon. Se ŝi elektis la EMS en Aŭstrio, ankaŭ por lerni la germanan tio estas, ĉar ŝia familio estas svisdevena. "Ili ofte parolas germane kaj malfacilas kompreni por mi."
23-jaraĝa, Maria, la greka pentristino, ĵus finstudis kaj konsideras, ke "Eŭropo estas eksterordinara kontinento, ĉar en tiom malmulte da spaco oni trovas tiom da diversajn kulturojn."
"Et pourquoi pas la politique ?"
Parfois, c'est Hamsa qui cuisine pour toute "sa petite famille"
. Des plats de chez lui, évidemment. Il était dans une école d'hôtellerie avant son SVE. Il aime s'occuper des gens et voudrait continuer dans cette voie. "Et pourquoi pas, entrer en politique, dit-il. Pour changer un peu les choses"
. Vivre avec ses amis de Linz, lui a donné un peu plus foi en l'avenir. Une expérience faite de beaucoup d'amitié, de complicité et de solidarité. "Ahmed et Hamsa ont dernièrement fait le ramadan. Ce n'est pas facile de jeûner quand on travaille comme ils le font, fait remarquer Imre Benedics. Mais tous les autres étaient autour d'eux pour les soutenir. Ils sont comme des frères et soeurs."
Un élan de fraternité, qui marquera encore longtemps Maria. "Quand je suis arrivée, personne ne me connaissait, mais on m'a fait un anniversaire de folie."
Hélas, le SVE ne dure que six mois ou un an. Aucune de ces deux périodes n'est renouvelable, et ils le savent. Mais les anciens sont pour la plupart toujours en contact via lettres ou internet, et l'occasion pour Maria d'avoir "un anniversaire de folie"
se représentera certainement.
"Kaj kial ne politiko ?"
Foje kuiras Hamsa por "sia tuta familieto"
pladojn el sia hejmo, kompreneble. Li estis en hotelista lernejo antaŭ sia EMS. Li ŝatas zorgi pri la homoj kaj volus pluiri en tiun vojon. "Kaj kial ne ekpolitikumi, li diras, por iom ŝanĝi la aferojn."
Vivi kun liaj amikoj de Linz donis al li iom pli da fidon por la estonto. Sperto farita per multe da amikeco, da interkompreniĝo kaj da solidareco. "Ahmed kaj Hamsa antaŭ nelonge observis Ramadanon. Ne facilas fasti, kiam oni laboras, kiel ili faras, Imre Benedics rimarkigas. Sed ĉiuj ĉirkaŭis ilin por subteni ilin. Ili estas kiel gefratoj."
Jen fratec-spontaneaĵo, kiu ankoraŭ longe impresos Maria. "Kiam mi alvenis, neniu konis min, sed oni frenez-festegis mian naskiĝtagon."
Bedaŭrinde, la EMS daŭras nur ses monatojn aŭ unu jaron. Neniu el tiuj du periodoj estas rekomencebla, kaj ili scias tion. Sed la eksuloj plejparte estas daŭre en kontakto per leteroj kaj interreto, kaj la okazo por Maria havi "naskiĝtagan frenez-festegon"
certe reprezentiĝos.
Les renseignements sur le Service Volontaire Européen sont disponibles sur le site de l'INJEP : www.injep.fr ou par téléphone au 01 39 17 27 51 auprès de Mme Maryvonne Lebloas.
- → Lire l'article de Dávid Kishegyi 'Budapest, l'Est qui change'
- → Accéder au sommaire de ce numéro d'HADÈS, le numéro 1
- → Poursuivre sa recherche sur d'autres publications électroniques
- → En apprendre plus sur la revue HADÈS
- → Découvrir l'espéranto, la langue utilisée dans cet article