On savait que la bonne musique en espéranto vient rarement d'Europe, "La Porkoj"
nous démontre avec son album "Ŝako"
que l'Argentine sait également fournir du rock de qualité en espéranto. Alejandro Cossavella et ses complices nous offrent par ailleurs une balade et un blues absolument reposants. Leur rock tient la route. Il est puissant, plein d'énergie et donne au disque un caractère dynamique et trente minutes de bonheur pour les oreilles. Rien n'est brouillon, la voix passe très bien et le chant est très clair. Malgré une vulgarité affichée, accompagnée d'illustrations explicites, l'allusion au mouvement espéranto reste très présente, et le message anti-militariste dans "pacaj batalantoj"
est particulièrement efficace. On déplorera seulement une absence de variations entre les morceaux et une brièveté regrettable de l'album. "Ŝako"
n'en reste pas moins une œuvre convaincante qui a déjà fait danser beaucoup de monde et réchauffé les discothèques.
La Porkoj : "Ŝako"
. 9 titres, 25 minutes.
Oni sciis, ke la bona esperanta muziko malofte venas de Eŭropo. La Porkoj nin pruvas, per sia albumo "Ŝako"
, ke Argentino scipovas ankaŭ eldoni bonan rokmuzikon en esperanto. Alejandro Cossavella kaj siaj kunmuzikistoj krome ofertas al ni vere ripozigajn baladon kaj blusan stilon. Ilia muziko solide staras. Gi estas potenca, energiplena kaj aldonas al la disko viglecon kaj al la oreloj tridek minutojn da feliĉo. Nenio aĉas, la voĉo agrablas kaj la kantado tre klaras. Malgraŭ nekaŝita maldececo, akompanata de tielaj bildoj, la aludo al la esperanta movado certe enestas kaj la kontraŭmilita mesaĝo ene de "pacaj batalantoj"
aparte efikas. Nur ĉagrenos nin iu troa simileco inter la kantoj kaj bedaŭrinda mallongeco de la albumo. "Ŝako"
tamen estas konvinka verko kiu jam dancigis multajn homojn kaj varmigis diskotekojn.
La Porkoj: "Ŝako"
. 9 titoloj, 25 minutoj.
Le quatrième album des suédois de Persone "sed estas ne"
est paru dans le cadre de la "Kolekto 2000"
et emprunte la même ligne musicale que le précédent "povus esti simple"
avec une préférence pour les guitares rock. Ce dernier travail est plus bigarré, avec davantage de variations et un son beaucoup plus subtil. Persone y impose un style de rock énergique que l'on a vu déferler à la fin des années 90. Une fois de plus, un morceau acoustique adoucit le paysage et démontre tout le talent du trio. L'amour et ses conséquences, heureuses ou malheureuses, sont les thèmes principaux de mélodies qui balancent entre tristesse et vivacité. La pochette est par ailleurs illustrée de clichés noirs et blancs évoquant la froideur des grands ensembles urbains qui inspirent en partie leur musique. Avec cet album, la formation défend honorablement son titre de plus célèbre groupe espéranto. Seule la longueur de l'album vient ombrager ce tableau élogieux.
Persone, "sed estas ne"
. 8 titres, 28 minutes.
La kvara albumo de la Svedoj de Persone "sed estas ne"
estis eldonita kadre de la kolekto 2000 kaj laŭiras la saman muzikan vojon kiel la antaŭa "povus esti simple"
, kun prefero al la rokgitaroj. Tiu ĉi lasta verko estas pli bunta, havas pli da variaĵoj kaj multe pli subtilan sonstilon. Persone tie ofertas tiun energiplenan rokstilon kiu sturmis je la fino de la 90aj jaroj. Kiel kutime akustika kanto mildigas la tuton kaj pruvmontras la tutan talenton de la triopo. La amo kaj siaj sekvaĵoj, ĉu feliĉaj ĉu malfeliĉaj, estas la ĉefaj temoj de melodioj, kiuj oscilas inter malĝojo kaj vigleco. La kovrillibreto krome estas ilustrita de nigraj kaj blankaj fotoj kiuj elvokas la malvarmecon de la grandaj urbaj konstruaĵaroj, kiuj parte inspiras ilian muzikon. Nur la longeco de la albumo malhelas tiun laŭdan priskribon.
Persone, "sed estas ne"
. 8 titoloj, 28 minutoj.
La frénésie que provoque le groupe Dolcxamar en fait un cas à part dans la musique en espéranto. Le "cx"
délibéré remplaçant le classique "ĉ"
était déjà un signe avant-coureur. Les Finnois réunis autour de Patrik Austin cassent toutes les conventions de genres. Situer cette formation, se disant "la plus à la mode"
, dans un courant actuel serait difficile. Pour définir leur mélange d'influences aussi éloignées les une des autres telles que rock, rap ou techno, avec quelques riffs de métal ou des touches de pop, certains ont utilisé le terme "Ummuziko"
(style "quelque chose"
).
On soulignera l'aptitude particulière à créer du sample sans échantillonner, en utilisant exclusivement les instruments. Seule ombre au tableau, l'album tombe dans la longueur et ne parvient pas à restaurer l'ambiance des concerts, qui font le son unique de Dolcxamar. Malgré tout, il ne fait aucun doute que le groupe reste un atout précieux pour la scène musicale espéranto.
Dolcxamar, "Lingvo Intermonda"
. 9 titres, 31 minutes.
La grupo Dolcxamar estas apartaĵo en la esperanta muziko, pro la frenezeco, kiun ili estigas. La intenca "cx"
anstataŭanta la klasikan "ĉ"
estis jam antaŭsigno. La finnoj ĉirkaŭ Patrick Austin rompas ĉiujn genrajn formalaĵojn. Malfacilus enstiligi tiun grupon, sin priskribantan kiel "plej laŭmodan"
, en iun aktualan stilon. Cele de difini ilian miksaĵon de influaĵoj tiom fremdaj unu de la aliaj kiel rok-, rap- aŭ tekno-muziko, kelkaj uzis la terminon "ummuziko"
.Rimarkindas ilian apartan kapablecon krei samplojn sen sampli, uzante ekskluzive muzikilojn. Nur bedaŭrindas, ke la albumo longemas kaj ne sukcesas revivigi la koncertan etoson, kiu instigas la unikan sonstilon de Dolcxamar. Malgraŭ ĉio, la grupo estas sendube valorplena avantaĝo por la esperanta muzikgruparo.
Dolcxamar, "Lingvo Intermonda"
. 9 titoloj, 31 minutoj.
Le 9ème album de la kolekto 2000 met à l'honneur un groupe français. Dans "Kia viv'"
Kore alterne entre pop et rock. Le style assez lent, avec des guitares toutefois très présentes, ne manque pas de rappeler le son des années 80. Si la musique est légère, les textes des chansons évoquent des thèmes graves de l'actualité : SIDA, prostitution ou encore délinquance routière. La traduction en espéranto de leurs textes, initialement écrits en français, n'altère en rien la qualité des morceaux. Une qualité qui ne parviendra cependant pas à égaler celles des textes de Persone. On regrette seulement que Kris Spitzer essaie d'imiter la voix de Freddie Mercury sans en atteindre le génie. À noter la présence d'un piano qui est chose assez rare dans la musique en espéranto. Si l'on était peu satisfait de la demi-heure de musique, deux morceaux supplémentaires sont toujours accessibles sur internet pour les fans.
Kore, album "Kia viv'"
. 7 titres, 29 minutes.
La 9a albumo de la kolekto 2000 elstarigas francan grupon. En "kia viv'"
Kore alternigas pop- kaj rok-muzikon. La sufiĉe malrapida stilo, kun tamen aŭdeblegaj gitaroj, memorigas al ni la sonstilon de la 80aj jaroj. La facila muziko ne malhelpas la tekstojn pritrakti gravajn aktualajn temojn : aidoson, prostituadon kaj eĉ ŝoforistan fikonduton. La traduko en esperanto de iliaj tekstoj, unue verkitaj en la franca, ne difektas la kvaliton de la kantoj. Tiu kvalito tamen ne sukcesas egali tiu de la tekstoj de Persone. Nur bedaŭrindas, ke Kris Spitzer provas imiti la voĉon de Freddie Mercury sen atingi ties genion. Notindas kunludo de piano, kiu sufiĉe maloftas ĉe esperanta muziko. Kaze, ke ni ne tute kontentas pri la duonhoro da muziko, du pliaj kantoj atingeblas interrete por la ŝatantoj.
Kore, albumo "Kia viv'"
. 7 titoloj, 29 minutoj.
"Le projet est le brouillon de l'avenir. Parfois, il faut à l'avenir des centaines de brouillons."